Έρπης Ζωστήρ

Τι είναι ο Έρπης Ζωστήρ

Ο έρπης ζωστήρ αποτελεί μία ιογενή νόσο στην οποία αναπτύσσεται ένα επώδυνο φυσαλιδώδες εξάνθημα, που «ζώνει» τη μία πλευρά του σώματος. Εξ’ού και η ονομασία έρπης ζωστήρ. Πρόκειται για την πιο κοινή λοίμωξη του νευρικού συστήματος, η οποία οφείλεται στον ιό varicella zoster virus (VZV).

Ο ιός VZV προκαλεί, επίσης, την αρχική λοίμωξη της ανεμοβλογιάς, η οποία προσβάλλει συνήθως παιδιά και εφήβους. Μετά το πέρας της συγκεκριμένης νόσου, ο ιός παραμένει σε ορισμένα νευρικά κύτταρα του σώματος σε λανθάνουσα μορφή και μπορεί να επανεμφανιστεί, έπειτα από μεγάλο χρονικό διάστημα, λόγω αποδυνάμωσης του ανοσοποιητικού συστήματος.

Πιθανότητα εμφάνισης και μεταδοτικότητα Έρπητος Ζωστήρος

Η πιθανότητα ενός υγιούς ατόμου να εμφανίσει έρπητα ζωστήρα κατά τη διάρκεια της ζωής του κυμαίνεται από 10-25%. Δεν είναι δυνατή η μετάδοση του έρπητος ζωστήρος σε άτομα που έχουν ήδη εμφανίσει ανεμοβλογιά. Ωστόσο, μπορεί να μεταδοθεί εξαιρετικά εύκολα σε άτομα που δεν έχουν παρουσιάσει ανεμοβλογιά, κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Κλινικά σημεία και συμπτώματα του Έρπητος Ζωστήρος

Η πιο χαρακτηριστική ένδειξη του Έρπητος Ζωστήρος είναι ένα εξάνθημα, το οποίο εντοπίζεται στη μία πλευρά του σώματος, συνήθως στο άνω μέρος του, στο κεφάλι στο πρόσωπο, το λαιµό ή γύρω από το μάτι. Το εξάνθημα αυτό μετατρέπεται σταδιακά σε επώδυνες φυσαλίδες, οι οποίες γεμίζουν υγρό και σπάνε, σχηματίζοντας μία κρούστα. Η επούλωση του χαρακτηριστικού αυτού εξανθήματος πραγματοποιείται σταδιακά σε διάστημα 2-4 εβδομάδων.

Παρά ταύτα, ο έρπης ζωστήρας δεν αποτελεί απλώς ένα εξάνθημα. Για όσο χρονικό διάστημα παραμένουν οι φυσαλίδες στο δέρμα, ο ασθενής ταλαιπωρείται από έντονα καυστικούς και διαπεραστικούς πόνους οι οποίοι εξουθενώνουν το άτομο και επιδρούν σε πολλές πτυχές της καθημερινότητας του.

Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι με βάση το σημείο στο οποίο εκδηλώνεται ο πόνος που προκαλεί ο Έρπης Ζωστήρας, μπορεί αρκετές φορές να ερμηνευτεί εσφαλμένα ως ένδειξη μίας άλλης επιπλοκής. Λόγου χάρη, όταν ο Έρπης Ζωστήρ εκδηλωθεί στην περιοχή του στήθους, πολλοί πιστεύουν ότι ο πόνος που προκαλείται προμηνύει κάποιο πρόβλημα στην καρδιά τους, στους πνεύμονες ή τα νεφρά. Το άλγος, μάλιστα, δεν παρουσιάζεται απαραιτήτως σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά εξανθήματα του έρπητα και μπορεί να επιφέρει μούδιασμα, κνησμό ή αίσθημα καύσου τοπικά.

Άλλα πρώιμα συμπτώματα του έρπητα ζωστήρος περιλαμβάνουν το αίσθημα κόπωσης, τους πόνους στους μύες, τον πονοκέφαλο, τη ναυτία και τον πυρετό.

Αιτιολογικοί παράγοντες εμφάνισης Έρπητος Ζωστήρος

Η εμφάνιση του έρπητα ζωστήρος οφείλεται στην επανενεργοποίηση του ιού της ανεμοβλογιάς, η οποία συνήθως συμβαίνει μετά την ηλικία των 60 ετών, εξαιτίας της προοδευτικής αποδυνάμωσης των αμυντικών μηχανισμών του ανοσοποιητικού συστήματος, που προκύπτει με την πάροδο των ετών.

Επίσης, η λήψη θεραπειών που προκαλούν ανοσοκαταστολή, τα αυτοάνοσα και συνοδά νοσήματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, το άσθμα, η χρόνια νεφρική νόσος και η κατάθλιψη, αποτελούν παραμέτρους που μπορεί να πυροδοτήσουν την επανεμφάνιση του ιού.

Ενδεχόμενες επιπλοκές του Έρπητα Ζωστήρα

Ο πόνος που προκαλεί ο έρπης ζωστήρ δύναται να εξελιχθεί σε μακροχρόνιο νευροπαθητικό πόνο και να επιφέρει μία πολύ δυσχερή κατάσταση που ονομάζεται μεθερπητική νευραλγία.

Στη μεθερπητική νευραλγία, ο πόνος μπορεί να έχει διάρκεια μερικών μηνών ή ακόμα και ετών. Η μεθερπητική νευραλγία επενεργεί καταλυτικά στην καθημερινότητα των ασθενών και μειώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής τους. Τα άτομα ταλαιπωρούνται από αϋπνία, κατάθλιψη και κόπωση, ενώ οι δυσάρεστες επιπτώσεις είναι εμφανείς τόσο στον κοινωνικό όσο και στον εργασιακό τομέα.

Πέραν, ωστόσο, του χρόνιου άλγους,  ο έρπητας ζωστήρας μπορεί να επηρεάσει ποικιλοτρόπως και την υγεία των ασθενών. Σε ποσοστό 10-20% των πασχόντων, ο ιός ενδέχεται να προσβάλλει τον οφθαλμό κι ακολούθως να προκαλέσει προβλήματα στην όραση. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να οδηγήσει ακόμα και σε τύφλωση.

Επιπλέον, υπάρχουν αρκετές πιθανότητες να προκληθεί σταδιακή απώλεια της ακοής ή/και λοίμωξη του δέρματος, εξαιτίας του ιού, ενώ δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο δημιουργίας μόνιμων ουλών. Ο ιός του έρπητα ζωστήρα μπορεί, επίσης, σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, να προξενήσει σοβαρές βλάβες σε νεύρα του σώματος, μέσω των οποίων ελέγχεται η κίνηση.

Οι κλασικές Θεραπευτικές προσεγγίσεις του Έρπητα Ζωστήρα

Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες ο έρπητας ζωστήρας δεν αντιμετωπίζεται πλήρως με φαρμακευτική αγωγή και η αποτελεσματικότητα των θεραπειών για την ελαχιστοποίηση του πόνου είναι αρκετές φορές περιορισμένη.

Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει στην ανακάλυψη του εμβολίου κατά του ιού VSV. Το εμβόλιο κατά του Έρπητος Ζωστήρος συνδράμει σε μεγάλο βαθμό στην πρόληψη του έρπητα ζωστήρα και αποτελεί τον πιο ενδεδειγμένο και αποτελεσματικό τρόπο παρεμπόδισης εμφάνισης του έρπητα ζωστήρα.

Επίσης, συνιστάται η χορήγηση παυσίπονων, προκειμένου να μειωθεί ο πόνος και να ανακουφιστεί το άτομο από τα δυσάρεστα συμπτώματα. Πολλές φορές, μάλιστα, χορηγούνται αντιϊκά φάρμακα, τα οποία περιορίζουν τον πόνο και τη διάρκεια έξαρσης του ιού υπό την προϋπόθεση η έναρξη της συγκεκριμένης θεραπευτικής μεθόδου να γίνει άμεσα, τουλάχιστον εντός 72 ωρών από την εμφάνιση του χαρακτηριστικού εξανθήματος.

Η Σύγχρονη Ιατρική αντιμετώπιση του Έρπητος Ζωστήρα

Κατά βάση, οι γιατροί επιχειρούν να αντιμετωπίσουν τον έρπητα ζωστήρα και να μειώσουν τα δυσάρεστα συμπτώματα που αυτός προκαλεί, μέσω της χορήγησης φαρμάκων. Ο ρόλος του ιατρού περιορίζεται συχνά στη διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής κι όχι στην επίτευξη της υγείας του ασθενούς, ενώ τα φάρμακα επιβαρύνουν τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς ενδέχεται να προκαλέσουν πολλές παρενέργειες.

Η σύγχρονη Ιατρική προσέγγιση, που ερευνά τις πραγματικές αιτίες του Έρπητος Ζωστήρα, εστιάζει στη βελτίωση της υγείας και στην αύξηση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Χρησιμοποιεί τις πιο σύγχρονες θεραπείες και πρωτόκολλα και διαφοροποιείται ως προς την προσέγγιση στα εξής:

Διάγνωση

Ο ασθενής συμπληρώνει ένα ιατρικό ιστορικό, το οποίο εξετάζει το σύνολο των παραγόντων που ενοχοποιούνται ο καθένας ξεχωριστά ή σε συνδυασμό μεταξύ τους για την εμφάνιση του Έρπητος Ζωστήρος. Επιπλέον, πραγματοποιούνται εξειδικευμένες μοριακές εξετάσεις, μέσω των οποίων ανευρίσκονται τα αίτια που προκαλούν τον Έρπητα Ζωστήρα, σε επίπεδο κυττάρου.

Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Βάσει των ευρημάτων, διαμορφώνονται αποκλειστικά εξατομικευμένα ιατρικά πρωτόκολλα που αντιμετωπίζουν και εξαλείφουν τα αίτια που προκαλούν τη νόσο. Η αντιμετώπιση, δηλαδή, είναι αιτιολογική και όχι συμπτωματική. Οι ιατρικές αγωγές που χορηγούνται είναι εξατομικευμένες κι ο ασθενής τις προμηθεύεται από επιλεγμένα φαρμακεία.

Παρακολούθηση

Η πορεία της νόσου εξετάζεται σε μηνιαία βάση και οι αγωγές παραμετροποιούνται με γνώμονα το σύνολο των συμπτωμάτων και άλλων βιοχημικών δεικτών. Έτσι, βελτιστοποιείται ο χρόνος θεραπείας και επιτυγχάνεται το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Καταλυτικό ρόλο στην αιτιολογική αυτή προσέγγιση και αντιμετώπιση του Έρπητος Ζωστήρος παίζει η συμμόρφωση του ασθενούς στη θεραπευτική αγωγή. Χρειάζεται πειθαρχία και αυστηρή τήρηση του εκάστοτε εξατομικευμένου ιατρικού πρωτοκόλλου, καθώς και του συνόλου των οδηγιών που θα λαμβάνει από την Ιατρική Ομάδα.